zondag 1 februari 2015

Ongelukken en blessures: wat ze ons leren

Niet zolang geleden vertelde een familielied over een motorongeluk dat hij van nabij had zien gebeuren. Op een Duitse snelweg - hij reed zelf ca. 160 km/h in zijn Audi A6 - verloor een motorrijder achter hem de macht over het stuur - met ongeveer dezelfde snelheid... De man werd gelanceerd en knalde tegen de weg. Zijn motor schoof met dezelfde dodelijke snelheid door, rakelings langs mijn broer zijn auto en ramde de vangrail alvorens in brand te vliegen.
Zijn jonge zoon zag het gebeuren, werd bleek van schrik en zei op de verdere terugweg: "Papa ik wil nooit op een motor rijden."

Nu kán motor rijden uiteraard veiliger. Met 160 km/h over een drukke snelweg scheuren geeft echter wel een kick, in dit geval een dodelijke. Voor de kick en de vrijheid ga je ook motor rijden, je neemt risico's. Al heb je een 'veilig' dik pak, mijn auto heeft overal airbags en een stevige kooi en dat is toch veel minder riskant, zelfs bij 160 km/h. Je weet waar je aan begint, zeg je dan.

Judo riskant?

Toch doe ik wel judo. En vlieg ik door de lucht om op een mat te landen, geef ik me over aan armklemmen en verwurgingen, en ik weet dat ik beslist dingen kan doen die minder riskant zijn. Ik heb al dik 600 stukken geschreven op dit weblog over allemaal mooie filosofie rond judo en gevechtskunsten, maar ook ik kan ernstig geblesseerd raken omdat - ondanks al die mooie woorden - ik wel aan het vechten ben. Veilig, maar ook hevig. En dat voor een 'ouwe vent'. Ik kan het niet laten, maar het kan ook dramatisch eindigen en daar ben ik me van bewust.

Ik lees ook verhalen over judoka die op hun nek landen, of die van alles breken. Het gebeurt niet vaak, maar je zult maar een tori hebben die je niet goed controleert bij een verkeerde worp en je zúlt maar in een rolstoel belanden hè...

Volgens de overleveringen en mythes komen de gevechtskunsten voort uit nobele en vreedzame culturen. Zoals ik vorige week vertelde. Het kan best zo zijn en de morele component van de mythe draagt in ieder geval bij tot het zoeken naar een vreedzame beoefening en een betere samenleving. 

Toch geloof ik ook dat deze mythen van vreedzaamheid er óók bijgehaald worden om dezelfde reden waarom het wedstrijdjudo zoveel verboden handelingen en dito technieken kent. Veel worpen (zoals kani basami) en technieken (zoals zeer veel klemmen en bijna alle atemi) zijn verbannen omdat ze gevaarlijke kanten hadden en er judoka vreselijk door geblesseerd raakten. En laten we duidelijk zijn: juist dát waren de aanpassingen die Jigoro Kano deed op het oude jujutsu. Gevaar vermijden...

Ongelukken zetten aan het denken, zoals het motorongeluk waar ik mee begon. 

Ongelukken op de tatami doen de judoka diep beseffen dat ze bezig zijn met vechten. Gevechten waarbij mensen gewond kunnen raken. Het geweld wat inherent aan het vechten is, moet minder riskant worden. Wat heeft Kano gezien en meegemaakt, zodat hij besloot dat zijn judo ongevaarlijker moest worden? Wat hebben de Amerikanen meegemaakt aan Japanse wreedheid, zodat ze besloten dat het judo na de Tweede Wereldoorlog nóg ongevaarlijker moest worden? 

Inspiratie en legitimatie

Alle verhalen over vreedzame idealen, zijn enerzijds inspiratie om geweldlozer te vechten en dus met veiligheid voor je partners 'aangenaam' en gezond bezig te kunnen blijven. En ondertussen bij te dragen aan een vreedzame samenleving.
Maar soms zijn diezelfde verhalen ook een legitimatie om bij de onvermijdelijke ongelukken en blessures tóch te kunnen blijven geloven in het goede van de kunst/weg. Want het was niet wreed of gewelddadig bedoeld. Want judo leert toch beheersing en vrede, dus ja... helaas ging het dan een keer fout, "maar dat was absoluut zonder kwaaie bedoeling".

Linksom of rechtsom. Ongelukken gebeuren. Mensen raken geblesseerd. Alle mooie technische en morele opvoeding in het judo wil voorkomen in plaats van genezen. Judoka leren goed vallen en dus in het hele leven veiliger te bewegen. Judoka leren hoe ze met andere mensen respectvol om gaan. De meeste ongelukken gebeuren thuis en als je niet beweegt, ga je weer dood aan het gebrek aan beweging. Risico is dus onvermijdelijk. Ongelukken en blessures wijzen vaak de weg om een nieuwe weg te zoeken naar veiligheid... uiteindelijk is alles 'leerzaam'.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten