Judo kunst van Jean-Louis Corby

De Parijse kunstenaar Jean-Louis Corby (1951) maakt prachtige bronswerken van menselijke personen in de volle dynamiek van het bewegen. Deze beschrijving past volledig op zijn werken: "Zijn indrukwekkende repertoire van anonieme menscontouren in brons is op te vatten als een groot proefondervindelijk verkregen bewijs voor de zeggingskracht van beweging."

Kijken we dan eens naar deze twee judoka (beeld 36 x 40 x 23 cm) die hij op de voor hem zo kenmerkende wijze heeft neergezet. Ik vond de foto op Facebook.

Wow. Corby is wellicht geen judoka want technisch gezien is er geen worp uit te halen, en tori gaat ook zeker zelf een soort zempo kaiten maken want hij verliest zijn eigen balans volledig.

Waarom vind ik dit beeld desondanks fantastisch?

Het drukt de dynamiek van het menselijk lichaam in gebogen vorm uit. De souplesse die de mens dan heeft. De enorme krachten die hij daarin kan leggen én opvangen. Dát element van judo heeft Corby helemaal gepakt! En dus 'pakt' dit beeld mij ook!

Maar wat ik zéker zo mooi vind, is het beeld dat deze twee judoka volledig één worden in de techniek. Tori en uke delen dezelfde rollende beweging, hebben hun hoofden bij elkaar en delen daarom in één krachtige energiebaan! Dit is in diepe zin 'ai-ki' en partnerschap...

Dat versmeltende van twee personen in een ronde beweging heeft Corby vaker in zijn werken tot uitdrukking laten komen. Dansen en sport zijn dan ook belangrijke inspiratievormen...

Is dit beeld te koop zeg?

Nog zo'n topstuk: 

 

Kijk hier voor meer...

Intellectuele training (7) Openheid (tairyo 大渔)

Het principe van jū in judo betekent natuurlijk-zijn, maar ook open en flexibel. Wie zich vastlegt in zijn geest, kan niets meer leren. Aangezien judo een levensweg is, mag dat nooit het geval zijn. judo is levenslang leren en jezelf openstellen voor uitdagingen. Geen enkele techniek wordt ooit saai, omdat je zelf en degene met wie je hem toepast elke dag anders is. We kunnen nooit zeggen: dat ken ik al. Want we weten nooit genoeg, en hebben nooit genoeg ervaring. Daarvoor gebruikt judo het woord tairyo 大渔 op een hele eigen manier. Letterlijk is dat: de grote visvangst. Wie de uitdaging aangaat, vangt die ‘vis’.

Als we ons strategisch voorbereiden door waarneming, analyse en logische toepassing, kan onze herinnering ons ook hinderen in plaats van helpen. Het kan ons voorprogrammeren of een vooroordeel geven. We kunnen bijvoorbeeld een bepaalde judoka al jarenlang kennen, waardoor we weten dat hij gewoonlijk in situatie A techniek X toepast. Als we er dan zondermeer van uitgaan dat het ook nu zo is, en hij past techniek Y toe, worden we tijdens randori lelijk verrast en overrompeld.

Zo is het ook in het verkeer. Al rijden we de route van A naar B elke dag op dezelfde tijd, dan nog mogen we niet indutten, maar altijd scherp blijven en open naar veranderende situaties. Want vandaag kan er toevallig een fietser oversteken waar die anders nooit oversteekt, en die mag je niet over het hoofd zien.

En zo is het in het hele intermenselijk verkeer. Vooroordelen ten opzichte van medemensen zijn het hardnekkigste sociale obstakel in onze geest. Ze leiden niet alleen tot vormen van rassenhaat, maar zelfs in gezinnen en familieverhoudingen, of situaties op werk of school, tot onverklaarbare spanningen. Het generaliserende "hij/zij is zus of zo", pint mensen vast en berooft je van de vrijheid die je nodig hebt om in elke situatie opnieuw zuiver te kunnen observeren. Je ziet dingen die je zelf ziet, met je eigen gekleurde bril. Wie echter slecht ziet, trekt ook bijna altijd de verkeerde conclusies. Zo ontstaan de grootste tegenstellingen, die met een open blik en dialoog gemakkelijk kunnen worden voorkomen.

Judo kan helpen om een ander open te benaderen en hem steeds opnieuw te ontdekken - zonder vooroordelen. Mede om die reden wordt judo nogal eens toegepast als gedragstherapie voor mensen die zich moeilijk kunnen openen, of zelfs bij vormen van autisme. Het is een natuurlijke (jū) weg om los te komen uit fixaties of onbewuste angsten. Het is een weg van de praktijk, die gemakkelijker laat voelen wat openheid is, dan duizend fraaie woorden kunnen bereiken.

U boekt geen vooruitgang door wat al is bereikt, maar door te reiken naar wat nog te doen staat. Door wat u vandaag doet, kunt u morgen slagen. Dat is de waarde van oefening.

Breedheid van geest betekent dat je open staat voor nieuwe ideeën, maar ook dat je de mogelijkheid hebt om verschillende ideeën te ordenen zonder ze te vermengen met elkaar. Bij het oefenen van judo is dat belangrijk, omdat mensen (als ze niet meer open staan) vaak hun eigen kennis en opvattingen gaan verabsoluteren. Als er dan nieuwe ideeën zijn die veel beter zijn, aanvaarden ze die niet meer. Ze kunnen de waarde ook niet meer vaststellen, of zien of ze goed of slecht zijn.  (...) Of het nu je eigen idee is of dat van iemand anders, een oude of nieuwe theorie; als je wilt vaststellen of het goed of slecht is, moet je je eigen vooroordelen opgeven en je geest open houden voor je een oordeel kunt vellen. Open blijven staan naar nieuwe dingen is zo bezien het eerste element van breedheid van geest en noodzakelijk om vooruit te gaan. (Jigoro Kano: Mind over Muscle p.117)

Een goede judoka plant nooit zijn acties in het gevecht vooruit, maar zijn verstand is als een gepoetste spiegel die het hem mogelijk maakt om alles precies te voorzien wat er kan gebeuren. Hij toont zijn vrijheid in zijn bewegingen om met alle veranderingen klaar te komen. Deze geestelijke toestand en lichamelijke beweging worden 'sei' of stilte genoemd, en 'do' of beweging genoemd, soms worden ze 'jū' en 'go' of zachtheid en stoerheid, , 'in' en 'yo' of negatief of positief enz. genoemd.

Kyuzo Mifune

Wat Japanse uitspraak

Een van de dingen waar veel judoka die nooit in Japan zijn geweest (ikzelf helaas ook nog niet) niet alles van weten, is de uitspraak van Japanse 'vaktermen'.

Eigenlijk zou dat niet moeten kunnen natuurlijk, omdat de Japanse namen van waza bij het ikkyu examen eigenlijk wel gekend moeten zijn... maar toch. Het is niet anders.

Wij hebben in Nederland natuurlijk bij alles ook een echt lekker 'Nederlands accent' zoals we dat ook vaak hebben als we iets in het Engels uitspreken. Dat mag best, als het oorspronkelijke woord maar herkenbaar blijft dan. 

Onderstaand filmpje van Nicklaus Suino (Ann Arbor, MI) vond ik zelf erg interessant. Het is wel Amerikaans gesproken dus wie dat niet snapt, kan deze blog verder overslaan. Maar anders is het dik 17 minuten bijspijkeren wellicht...

Waarbij ik tevens opmerk dat wat mij betreft een aantal woorden meteen ook in onze dojo mogen worden ingevoerd. Met bovenaan de verlanglijst: otagai ni rei. Een buiging naar elkaar en dan van harte gemeend alstublieft.

Overigens heeft deze sensei ook wat andere interessante video's op zijn youtube-kanaal staan...

Tai sabaki 体捌き (1)

Een citaat:

Ik las een deel van het boek "A Detailed Exposition of Judo" 柔道精義 (1941) en mij viel op dat er een zeer gedetailleerde afdeling was over taisabaki 体捌き.

Dat begint meteen na de formaliteiten van het buigen, voor de ukemi, en het wordt zo fundamenteel genoemd voor het judo, iets dat je moet kunnen om judo te kunnen leren.

Ik heb al eerder zelf ontdekt dat zeer veel problemen in judo en kata terug te voeren zijn - letterlijk - op de eerste stapjes. Nieuwelingen zijn nogal eens geneigd om te focus op de handen, en hun voetbewegingen verkeerd te doen. Ik oefen met een aantal senior Japanse judo sensei - 7, 8 dans - en ook zijn lijken te focussen op de handen bij hun lessen, of op de globale lichaamsbewegingen in plaats van de stappen. Maar nadat ik eens goed keek en de technieken in kata analyseerde, en de bewegingen zag beginnen met de taisabaki, dat dit problemen zou oplossen waar de normale instructie zich niet mee bezighoudt. (NBK, e-judo forum 12-11-13)

Tsja. Toen ik aikido ging doen, was het oefenen van tai sabaki de normaalste zaak van de wereld.  Dat was inderdaad een heel standaard bewust proces, zorgvuldig stappen, de stand van je voeten bepalen. Bij judo hoor ik er eigenlijk zelden iets over. Toen ik ooit begon met kata, was het begin wel steeds: lopen, lopen, nog eens lopen. Om de bewegingen te leren voelen. Bij techniektraining wordt zeker aandacht besteed aan hoe je de voeten moet plaatsen. Logisch, anders werken de worpen niet. Maar zoals deze NBK schrijft, gerichte training? Om ook te leren voelen hoe je staat en je balans houdt? Hoe je moet bewegen om in te zetten? 

Een aandachtspunt denk ik dan...

Intellectuele training (6) Logica en taal

Als je probeert een bepaalde techniek uit te leggen, zal de luisteraar niet begrijpen wat je bedoelt tenzij je het logisch en helder uitlegt. Er zijn dingen die je en détail kunt uitleggen door een kata te laten zien, terwijl andere dingen zich niet lenen voor die methode. Sommige andere zaken moet je uitleggen in woord of geschrift. (Jigoro Kano, Mind over Muscle p.116 / Niehaus p. 289)

Logica is de basis om iets te begrijpen. Behalve sommige vormen van kunst (die je moet voelen of niet) is van bijna alles te analsyeren en te beredeneren waarom iets zo is of niet. Ook taal is een exacte wetenschap.

Wie judotechniek bestudeert, moet de logica van het menselijk lichaam en de beweging onder de knie hebben. Er zijn bij goed judo geen technieken te bedenken die niet overeenkomen met de basisbeginselen van de logica. Niets is zomaar verzonnen. Logica van judotechniek blijkt als ze effectief is in de training. Handelen volgens de logische principes wordt verkregen door zorgvuldig na te denken en analyses toe te passen op alles wat wordt waargenomen en onthouden.

Logica stemt overeen met de waarheid van het universum, zou Kyuzo Mifune zeggen. Het element jū in judo, wat staat voor het natuurlijke, is deel van een objectieve waarheid. Wie de waarheid erkent en zoekt, legt de basis voor het juiste begrip van judo en alle beslissingen in het leven.

Of het nu gaat om autorijden, of spellen als stratego of schaken - zoals eerder genoemd; we zullen niet begrijpen wat we moeten doen als we niet een bepaalde logica toepassen. Elke strategie moet beantwoorden aan logische principes.

Geniet van iedere stap

 

Ach ja, hoeveel judoka streven niet naar medailles 

of mooie podiumplaatsen?

Dit danseresje laat ons eens in de spiegel kijken. 

"Als je danst, is je doel niet een bepaalde plaats op de vloer, 

maar het is om te genieten van elke stap die je op je weg zet..."

Zo beschouw ik judo. 

Ik streef niet naar wedstrijden, 

en ook niet naar wat het me brengt. 

Judo is gewoon genieten. Elke stap op de mat. 

En deze ballerina heeft goed gesnapt wat de 'dô' van judo is.

Je hebt wel een doel, maar die perfectie bereik je op het einde.

Ondertussen ben je alleen onderweg. 

Op weg.

Elke stap telt...

Intellectuele training (5) Anticipatie (saki o tore)

Veel mensen zeggen dat Duitsers en Italianen zulke slechte automobilisten zijn. Generaliseren is nooit goed, maar vooruit. Toch rijden Duitsers graag wat harder (als ze nog geen strafpunten in 'Flensburg' hebben) en Italianen rijden wat minder volgens de regels. Maar ze hebben over het algemeen één ding gemeen. Ze anticiperen geweldig goed. En dus zijn het eigenlijk prima chauffeurs. Degenen die er kritiek op hebben, rijden zelf misschien wel slechter - of reageren zelf te laat en worden bang van het assertieve rijgedrag. Toch rijd ik graag in genoemde landen. Ik weet namelijk dat, als ik met meer dan 130 km/u op de linkerbaan zit, die kleine bestelwagen rechts hem beslist gezien heeft en dus niet (zoals Nederlanders doen) plotseling naar links gaat komen. En als je rechts een wagen ziet die níet afremt voor een vrachtwagen vlak voor hem, mag je anticiperen op zijn inhaalmanoeuvre en daar niet door verrast worden. Je kijkt zelf zo ver voor- en achteruit als je kunt, en als anderen dat ook doen, kan iedereen veel beter meekomen zonder gevaar voor elkaars leven.

In judo kennen we het principe van saki o tore. Het betekent: gebruik je techniek vóór de ander hetzelfde doet. Het is niets anders dan anticiperen. Als je zorgvuldig observeert, zie je elke beweging van de ander. Als je een goede herinnering hebt, weet je bijvoorbeeld dat een zekere beweging meestal of altijd een voorbereiding voor een aanval is. Als je een goed voorstellingsvermogen hebt, kun je de techniek van de ander al helemaal voor je zien. Als je goed kunt anticiperen, heb je in één seconde beeld en conclusie helder en weet je uit je kennis van techniek en verdediging welke eigen worp of kaeshiwaza je klaar moet hebben en toepassen waar nodig. Eigenlijk zijn alle tegenaanvallen en overnames in judo een kwestie van anticiperen en meteen adequaat reageren. Dat men in het judo soms zo weinig mooie combinaties maakt, lijkt dan ook een kwestie van dezelfde Nederlandse mentaliteit als in het verkeer: niet kijken, niet nadenken, niet inzien, niet anticiperen. Doe maar wat. Nou, niet dus.

Judoka zouden misschien wat meer moeten gaan schaken. Schaken is de ultieme kunst van het anticiperen. Als een goede schaker niet meer dan vijf zetten vooruit kan denken, is hij zó schaakmat.

Anticiperen is: de kunst om je niet te laten verrassen. Op de tatami en daarbuiten.

Freestyle, het oorspronkelijke judo?

"Judo zoals het zou moeten zijn" is de pretentieuze ondertitel van een website die 'Freestyle Judo' heet (Engelstalig).

Wat we daar vervolgens zien, is een Amerikaanse variant van judo, waarbij een heel aantal IJF-wedstrijdregels niet geldt, en met name meer grondwerk wordt toegepast. Eigenlijk... als ik het zo bekijk, een typisch-Amerikaans systeem waarbij een mix wordt gemaakt tussen judo, (submission) grappling en BJJ. Typisch Amerikaans, omdat in de VS het gewone Kodokan judo niet veel voorstelt. In de tijd dat ik nog veel op de Amerikaanse judoforums ronddoolde, zag je daar ook steeds de discussies over de aangescherpte wedstrijdregels, en eindeloze draden over 'cross training with BJJ' en 'how to pass the guard'. En hoon en spot bij sommigen die wél het echte Japanse judo beoefenden. Die konden maar beter aikido gaan doen dan.

Amerikaanse judoka zijn niet zo puristisch als de West-Europese judowereld die heel sterk beïnvloed is door Japanse sensei die in de jaren 50 en 60 hier hun stempel drukten op het judo. Wat dus heel dicht bij de wortels bleef... In Amerika was er wel invloed in Californië, omdat ze daar zó in Japan konden komen, maar bedenk dat na de oorlog Japanners wel massaal naar de VS kwamen, maar toch niet zo diep door konden dringen in een land waar boksen en worstelen al intens populair waren. BJJ sloot meteen veel beter aan bij de Amerikaanse vechtcultuur, die weer samenhangt met de competitieve overall-mentaliteit waarover ik een aantal weken geleden schreef. Dat het handboek van Steve Scott ook heel groot 'WINNING' in chocoladeletters op de kaft heeft, verbaast me dan ook niets.

Als ik kijk naar de plaatjes en beschrijvingen, moet ik aan de andere kant zeggen: best leuk. Ik houd ook op de mat wel van echt stevig knokken, zeker op de grond. Ik heb ook niks tegen BJJ, ik vond het die ene proefles echt wel leuk. Ik zou dit best eens willen doen hoor. Desnoods zelfs zonder judogi, zoals ze zo juichend aangeven. Gewoon even lekker vechten. 

Maar... de claim dat dit lekkere worstelwerk het oorspronkelijke judo zou zijn...? Nee, dat is echt vet ROFLOL hoor.  Daarvoor heb ik me nét iets te veel verdiept in de bronnen om niet te snappen dat dit echte Amerikaanse reclameslogans zijn. Het gaat hier niet over 'Original Coca Cola' hoor. Alleen die blauwe pakken en worstelmatten al, haha!

Intellectuele training (4) Voorstellingsvermogen (sōzō 想像)

Observatie en herinnering bieden samen de mogelijkheid om conceptueel te kunnen denken. Dat wil zeggen: de opgeslagen beelden in nieuwe situaties plaatsen. Hoe werkt dat? Als je beelden opslaat in je herinnering, kun je daar ook abstracties van maken. Je maakt er algemeenheden van. Eén huis is een huis. Maar wie de hele dag huizen bekijkt, leert ook de kenmerken van een huis. Wie de kenmerken kent, kan studeren en ze gaan toepassen. Dan kun je met die kennis architect of aannemer worden.

Bordspellen als 'stratego' zijn dan dubbel leerzaam. Het leert niet alleen te onthouden, maar ook een systeem van aanval en verdediging te ontwerpen. Zoveel stukken en rangen zó ordenen dat je er een denkbeeldige tegenstander mee kunt verslaan. Judoka moesten ook maar een strategoclub in de sportschool oprichten.

Zo is het in het verkeer. Wie veel rijervaring heeft, kent zo ongeveer alle denkbare situaties. Hij kan zich dan voorstellen wat hij gaat aantreffen als hij naar Amsterdam gaat, en hoe hij op de grachten moet wringen. Maar ook weet hij wat de scherpte van een bocht op een rotonde is, zonder de meetkundige gegevens te weten. Hij kan het zich namelijk precies voorstellen. Hij ziet waarschuwingsbord J9 (rotonde), een bult voor zich, vier blauwe borden D1 (ook rotonde) op een zekere afstand van elkaar staan. Hij kent ook zijn snelheid, en kan zich meteen voorstellen hoe scherp de afslag is en hoe hard hij moet rijden. Test: kunt u als lezer zich nu voorstellen wat er op de borden J9 en D1 staat? Dat bedoelen we dus.

Bij judo kan de judoka met veel ervaring zich in de geest voorbereiden op waza. Als je bijvoorbeeld een ude garami vaak hebt geobserveerd, en je precies weet welke beweging je moet maken om met de ene hand de arm van de ander exact op de juiste plaats vast te pakken - en vooral waar je je eigen arm onder die van uke moet schuiven! -  kun je de hele greep in je geest ook maken, of hem bij wijze van spreken oefenen met de afvoerslang van de wasdroger...

Shimotsuki 霜月

De maand november is in Japan de maand waar de eerste vorst in de grond komt. Daarom heet die maand ook shimotsuki (霜月), de maand van de vorst. Japan heeft een landklimaat en het kan daar enorm koud zijn in de winter en de zomers zijn heet en vochtig.  Laten we daarom niet klagen als we hier de eerste sneeuwvlokken gaan zien.  We hoeven hier niet mee te doen aan een Kangeiko, een judotraining met een judopak wat in de kou buiten heeft gehangen, waar de ijspegels aan hangen als je het aantrekt. Wij zijn nog verwend met ons gematigde zeeklimaat!