zondag 10 juli 2011

Chinese krijgsmoraal (3) Geduld.

Mitesco heeft een serie van 10 blogs over de Chinese gevechtsmoraliteit. Nauw verwant met de Japanse krijgskunsten: hoe gedraagt een judoka zich als we kijken naar de wortels van de oosterse moraal? Veel Confucius, veel deugd.

Moraliteit van de daad – daaruit blijkt het, van buiten
o Nederigheid (Qian Xu; 謙虛)
o Loyaliteit/trouw (Zhong Cheng; 忠誠)
o Respect (Zun Jing; 尊敬)
o Rechtschapenheid (Zheng Yi; 正義)
o Vertrouwen/betrouwbaarheid (Xin Yong; 信用)

Moraliteit van de geest – daar komt het vandaan, van binnen
o Moed (Yong Gan; 勇敢)
o Uithoudingsvermogen (Ren Nai; 忍耐)
o Geduld (Heng Xin; 恆心)
o Standvastigheid (Yi Li; 毅力)
o Wil (Yi Zhi; 意志)

Geduld


De eerste twee deugden, van onderaf begonnen, waren de wil en de daaruit voortvloeiende inspanning om te blijven willen – de standvastigheid.
De volgende twee deugden volgen daar op, maar niet alleen vanuit de wil gedacht, maar vanuit de spanning met de tijd.
Iets willen is prima, maar dan komt de loop van soms jaren er bij. Tijd doet veel. Tijd heelt wonden. Tijd doet dingen vergeten, positief en negatief. Maar tijd zwakt daarom ook af. Wachten is moeilijk. Iedereen weet wat er gebeurt als je ’s nachts moet waken… je valt in slaap. Wachten heeft dus te maken met geduld en uithoudingsvermogen. Je kunt alles nog zo goed willen, blijven willen, maar dat is niet genoeg. Je moet er ook waakzaam bij blijven en er alles aan doen om het vol te houden…
Heng xin 恆心 in het Chinees is niet zozeer de deugd van tolerantie. Geduld hebben met iemand betekent in die zin: verdragen. De karakters waar het hier om gaat, betekenen wat anders. 恆 is een karakter dat duidt op constantheid, iets wat permanent, onafgebroken is. 心 is het hanzi voor hart, intentie, gevoel, maar ook intellect en mind. Er is een verwant karakter: 志 en het onderste deel (radicaal) is hetzelfde. Confucius gebruikt dat woord vaak, het is het hart, maar dan het strevende hart, de ambitie, de passie, waar de liefde zetelt. Het Japans kent hetzelfde als kanji met dezelfde betekenis, in rômaji ‘shin’ of 'koroko'.

Heng xin sluit dus heel goed aan op de twee eerder besproken deugden. De nadruk ligt op 恆,, de constante factor. Het constante is een factor van tijd. Hoe overwin je de tijd en hoe houd je je hart wakker?

Ongeduldige judoka?

Momenteel zit ik zelf weer in de wachtkamer. Na de zomer… dan kan ik lekker weer de mat op. Hoop ik. Verwacht ik. Deze week al even proberen. Ik verlang er naar met mijn hart en dat wil ik heel standvastig. Maar nu… het is nog niet zo ver. Hoe lang nog?
Verder weet ik heel goed wat ik wil. Ik wil in de eerste plaats mooi, zachtmoedig, harmonieus judo. Ik weet ook wat ik niet wil. Ik wil geen spelletje van hard wedstrijdjudo, omdat ik dat niet mág vanwege de medicijnen, maar óók en vooral omdat ik dat niet wil. Verder hoop ik op een goede groep, op fijne trainingspartners. Ik hoop ook om eens weer die ideale partner te ontmoeten, waarmee ik de perfecte harmonie kan beleven zoals ik die eens eerder heb mogen ervaren.
Verder hoop ik dat er eens de kans komt dat ik – zoals iedereen mij dat aanraadt – mijn judo te bezegelen met een examen, al is het verlangen naar een zwarte band eigenlijk helemaal niet aanwezig, ik draag net zo lief de rest van mijn leven een witte band, puur en zuiver.
Verder weet ik dat al deze drie punten, in volgorde van belangrijkheid, nu niet metéén binnen mijn bereik liggen. Het eerste bestáát wel, maar het is in de hele wereld gewoon moeilijk te praktiseren. Ik zal het zélf moeten doen en waarmaken, en er voor knokken. Het tweede kán er zijn, maar kán ook tegenvallen. Het zou niet de eerste keer zijn. Ik kan ook heel goed wachten tot de perfecte partner zich weer aandient. Die heb ik ook nodig voor het derde… haha ROFL, dat kan nog wel járen duren. Jáááren… Ik wil in ieder geval geen kata doen voor shodan zonder een partner waarmee ik heel veel harmonie voel, technisch en moreel. Daar kan ik me niet volledig aan geven, en zonder dat is kata ook maar half.
Mijn hart is er dus helemaal op gefocust. Mijn ‘shin’ 心 laat het allemaal niet los. Ik wil het, ik houd het vast met mijn wil, en ik ben er heel rustig onder, heel beheerst (voor zover passie dat is), heel constant. 恆 Heng…

De meeste judoka kunnen niet zo goed wachten. Ik ben waarschijnlijk dik vijftig-plus als ik eventueel een zwarte band kan omknopen en ik vind het ook best als het niet zo zou uitkomen, dan maar eeuwig ikkyu, als ik mijn eerste doelstelling op de mat maar waarmaak. Wie kan dat? Wie haakt niet tussentijds af, als de verwachtingen niet uitkomen? Geduld… kunnen wachten… de tijd verdragen en omhelzen. En ondertussen niet indommelen. Ik kan dat en ik doe het.

Het leven aanvaarden

Eén van de manieren om de factor tijd in 恆心 te overwinnen, is door het leven niet te krampachtig te beschouwen, maar het als gave te aanvaarden. Ik heb al heel vaak geschreven over overgave, over uke zijn, over je leven uit handen geven aan tori. Graag uke zijn en je offeren. Lees mijn laatste blog over 'rei' nog maar eens, dat is voor mij echt de kern van alles. (En heb geduld tot het vijfde deugd-blog over 'moed' komt, daarin ga ik nóg verder!) Niet ik sta centraal, maar de ander. Ik gééf me. Ik meen het. Ook omdat ik aan den lijve weet wat het is, om het leven bijna letterlijk helemaal te moeten loslaten en het weer terug te ontvangen.
Ik zou wel eens ‘rei’ willen geven aan een judopartner, door mijn open handen met de palmen naar boven in diens open handen te leggen. En je daarna helemáál over te geven. Want zo beschouw ik het hele leven. Met open handen geven en nemen. Je vuisten niet ballen, maar zachte en open handen houden. Elke dag plukken zonder stress. Wat vandaag niet komt, komt morgen en anders maar niet. Geduld is een levenshouding. Je hart niet laten opjagen, maar in een soort evenwicht blijven. Een balans, het gevoel dat je hart rustig blijft kloppen, ook al ben je vol van hartstocht.
Daarvoor is het nodig dat je het leven jouw tori wilt laten zijn, en jij uke voor het leven wilt zijn… Ontspan je bij het wachten en laat je werpen door de tijd. Blijf ademen, geef je er aan over. Wie zo leeft, leeft Heng xin, 恆心.
Dat je daarbij niet indommelt, maar waakzaam blijft, is eigen aan het uke zijn voor de tijd. Uke heeft altijd een ontspannen maar actieve en waakzame rol. Té passief zijn als uke, is doodvallen. Nee, ik ben er met mijn hart bij. “Werp me maar, koning tijd!” Ik zal alle dagen vallen en weer opstaan. Ik zal weten te wachten tot eens… “Ik zal het van jou winnen, tijd, door mijn geduld!”

曾子曰‘士、不可以不弘毅、任重而道遠。仁以為己任、不亦重乎、死而後已、不亦遠乎’
Tseng Tzu zei: “een goed mens moet sterk en resoluut zijn, want zijn last is zwaar en de weg is lang. Hij neemt de welwillendheid (ren) als zijn last. Is dat niet zwaar? Alleen bij de dood komt er een einde aan de weg. Is dat niet lang? Confucius, LunYu 8.7.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten